Negatieve gedachten doorbreken: 17 tips

Geschreven door Art of Mediums • Persoonlijke groei

Laat je gedachten niet de baas worden over je gevoel en emoties

Gedachten hebben een directe invloed op onze gevoelens. Een enkele negatieve gedachte kan je emotioneel uit balans brengen. Je denkt ergens aan, en dat leidt tot een gevoel. Vaak voedt dit angst en verdriet. Negatieve gedachten hebben de kracht om je emoties op een negatieve manier te beïnvloeden.

Negatief denken werkt bovendien verslavend. Eén negatieve gedachte of emotie brengt vaak een kettingreactie van andere negatieve gedachten en gevoelens op gang. Je belandt in een neerwaartse spiraal, waaruit ontsnappen niet eenvoudig is. Veel mensen herkennen deze mentale valkuil, en het kan voelen alsof je gevangen zit in een verslaving aan negatieve gedachten.

Je kunt jezelf verliezen in rampscenario’s, blijven piekeren over het verleden of eindeloos blijven malen. Maar dat biedt geen oplossing. Negatieve gedachten vergen enorm veel energie, maken je moe en uitgeput, terwijl het onderliggende gevoel blijft bestaan.

Mettertijd kunnen negatieve gedachten een automatisme worden. Hoe meer je ze voedt door erover na te denken, hoe sterker ze worden. Uiteindelijk kun je het gevoel krijgen dat je geen controle meer hebt. Het gevolg? Verdriet, somberheid en een gevoel van afhankelijkheid. Negatieve gedachten en gevoelens hebben bovendien een afstotend effect, zowel op jezelf als op anderen.

Veelvoorkomende gedachten bij iemand die worstelt met negativiteit

• Er is niets goeds in mijn leven.
• Ik ben een mislukking; niets lukt me.
• Mijn verleden was te zwaar om achter me te laten.
• Ja, maar...
• Piekeren maakt me leeg en moe.

Bijna iedereen heeft negatieve ervaringen uit het verleden die soms naar boven komen. Het lijkt vanzelfsprekend om dat oud zeer steeds op te rakelen. Toch heb je altijd de keuze om je focus te verleggen en de toekomst naar jouw hand te zetten.

Je bent de kapitein van je eigen leven. Jij bepaalt de koers van je schip en kiest de richting die je op wilt. Door bewust richting te geven, creëer je je eigen waarden en normen.

Dit klinkt misschien moeilijk, maar is dat echt zo? Alles begint met jezelf waarderen. Eigenwaarde betekent dat je jezelf kunt respecteren en waarderen voor wie je bent. Het vormt de basis voor je gedachten en gevoelens.

Mensen met een sterk gevoel van eigenwaarde hebben doorgaans minder last van negatieve gedachten en emoties. Daarentegen zullen mensen met een laag zelfbeeld sneller in een negatieve spiraal terechtkomen.

De kracht van positieve gedachten

Als je jezelf traint om positieve gedachten te ontwikkelen, zul je ook positieve gevoelens ervaren. Je stopt met het negatief interpreteren van de toekomst en laat rampscenario’s achterwege. Wat je denkt, voelt en uitstraalt, trek je aan.

Ben je negatief ingesteld of ongedurig, dan zul je waarschijnlijk ook negatieve en ongeduldige mensen aantrekken. Maar als je gedachten positief stromen, trek je juist mensen aan die een positieve invloed op je hebben.

Positieve gedachten zijn wetenschappelijk onderbouwd door de positieve psychologie. Ken je de uitdrukking: Waar je mee omgaat, word je mee besmet? Dit verwijst naar de manier waarop gedachten zich gedragen als een virus. Gedachten zijn besmettelijk, en als mensen delen we deze met elkaar. Je kunt anderen meenemen in jouw positieve of negatieve spiraal.

Welke invloed kan een positieve gedachte op jou hebben?

• Je voelt je gewaardeerd.
• Je leert relativeren en bekijkt het leven in perspectief.
• Je voelt je fit en energiek.
• Bij tegenslagen kun je jezelf sneller herpakken.
• Je laat de controle los en gaat meer met de stroom mee.
• Je blijft langer vitaal en gezond.
• De kans op depressie wordt aanzienlijk kleiner.
• Je blijft mentaal sterk.

Het magische woordje ‘ja maar’

We hebben allemaal een natuurlijke drang om te overleven. Als we honger hebben, zoeken we instinctief naar voedsel om dat gevoel te stillen. Met gedachten werkt het op een vergelijkbare manier. Wanneer iemand zijn of haar gedachten of gevoelens deelt, zoekt diegene vaak bevestiging, wat zowel negatief als positief kan uitpakken.

Als ontvanger van deze boodschap heb je twee keuzes:

1. Je drijft mee in de negatieve spiraal van de ander. Dit laat je energieloos achter en je begint als het ware de mentale "rugzak" van de ander te dragen.
2. Je confronteert de persoon met zijn of haar negatieve gedachten. Dit betekent dat je niet meegaat in de negativiteit en de persoon helpt door advies of tips te geven om anders met deze gedachten om te gaan.

Voor mensen die gewend zijn aan een leven vol negatieve gedachten en emoties, kan een confrontatie met deze patronen moeilijk zijn. Vaak volgt er een ‘ja maar’. Dit gebeurt omdat ze nooit hebben geleerd om hun emoties te reguleren of zich bewust te worden van hun denkpatronen.

Daarnaast wordt de ‘ja maar’ vaak gebruikt om negatieve gedachten of emoties te rechtvaardigen. Het biedt een manier om zich te verschuilen achter leed uit het verleden en om niet geconfronteerd te worden met het eigen innerlijk.

Veelgebruikte ‘ja maar’-uitspraken

• Ja maar, ik kom wel uit een slechte relatie.
• Ja maar, ik heb als kind een moeilijke jeugd gehad.
• Ja maar, hij/zij begon met ruzie maken.

Deze voorbeelden laten zien hoe eenvoudig het is om de ‘ja maar’ als een vorm van vluchtgedrag te gebruiken. Dit gedrag voorkomt dat iemand de confrontatie aangaat met zijn of haar eigen gedachten en emoties.

Als je merkt dat je vaak in een stroom van ‘ja maar’-gedachten terechtkomt, is het belangrijk om te reflecteren op jezelf. Het besef dat ‘ja maar’ een vorm van irrationeel en vluchtgedrag is, is een belangrijke eerste stap. Alleen door deze houding te doorbreken kun je jezelf bevrijden van een neerwaartse spiraal.

17 tips om positief te blijven

1. Houd een dagboek bij: noteer dagelijks wat jou gelukkig heeft gemaakt. Schrijf ook je negatieve gedachten op, zodat je deze bewust kunt herkennen en analyseren.
2. Affirmeer je positieve eigenschappen: herhaal dagelijks krachtige en positieve zinnen over jezelf. Vermijd verkleinwoorden of negatieve taal, zoals ‘ja maar’. Kies woorden die kracht en zelfvertrouwen uitstralen.
3. Herframe negatieve gedachten: zit je vast in een negatieve gedachtenstroom? Probeer deze te kaderen in iets positiefs. Zoek naar de les die erin verscholen zit en focus op het positieve aspect.
4. Omring jezelf met positieve mensen: positieve energie is besmettelijk. Zoek gezelschap dat je inspireert en motiveert. Houd negatieve mensen op afstand en wees assertief als je merkt dat hun invloed je niet helpt.
5. Geniet van wat je leuk vindt: doe regelmatig iets wat je plezier en ontspanning geeft. Verwen jezelf en sta stil bij de kleine dingen die je blij maken.
6. Straal positiviteit uit: lach vaker en loop rechtop. Een open en zelfverzekerde houding straalt positieve energie uit en beïnvloedt hoe je jezelf voelt.
7. Breng tijd door in de natuur: maak regelmatig een wandeling en sta stil bij de schoonheid om je heen, zoals bloemen, bomen en de geluiden van de natuur.
8. Mediteer en let op je ademhaling: meditatie helpt je om je gedachten te kalmeren en je aandacht te richten op het hier en nu. Een bewuste ademhaling versterkt dit effect.
9. Laat oordelen los: denk niet in termen van ‘goed’ of ‘slecht’. Deze oordelen voegen vaak weinig toe en kunnen je negatief beïnvloeden.
10. Deel een hobby met anderen: doe samen iets wat je leuk vindt. Spreek regelmatig af met vrienden en voorkom dat je jezelf afsluit of in een slachtofferrol blijft hangen.
11. Toets de waarheid van je gedachten: vraag jezelf af: is mijn gedachte gebaseerd op angst of onzekerheid, of is het echt waar? Dit helpt je irrationele gedachten los te laten.
12. Daag negatieve gedachten uit: stel jezelf vragen zoals: Hoe kan ik anders naar deze situatie kijken? Helpt het mij echt om op deze manier te denken?
13. Wees dankbaar: focus op wat je hebt, in plaats van op wat je mist. Dankbaarheid versterkt positieve emoties en vermindert het gewicht van negatieve gedachten.
14. Herzie je negatieve gedachten: zijn ze echt gegrond? Of baseer je je op veronderstellingen en angsten? Herken het verschil en leer relativeren.
15. Plan een ‘zorgmoment’: sta jezelf een vast moment toe om te piekeren, bijvoorbeeld 10 minuten per dag in een aparte ruimte. Dit helpt je om piekergedachten te begrenzen.
16. Accepteer onzekerheid: iedereen ervaart wel eens onzekerheid. Dit is normaal en hoeft niet direct opgelost te worden.
17. Zoek inspiratie in boeken: lees boeken die je nieuwe perspectieven bieden. Andermans inzichten kunnen je helpen om situaties op een andere manier te bekijken en te groeien.

Door deze tips stap voor stap toe te passen, kun je meer positiviteit in je leven brengen en je beter wapenen tegen negatieve gedachten en emoties.

Het ontwikkelen van een positieve mindset kost tijd en oefening, maar het effect is enorm krachtig. Het helpt je om sterker in het leven te staan, gelukkiger te zijn en je doelen met meer zelfvertrouwen na te streven. Door je bewust te richten op wat goed gaat, jezelf te omringen met positieve invloeden en negatieve gedachten te relativeren, kun je een solide basis creëren voor een gelukkiger en vervullender leven.

Positief denken is geen magische oplossing voor alle problemen, maar het kan wel je perspectief veranderen en je helpen om uitdagingen effectiever aan te pakken. Blijf oefenen, wees geduldig met jezelf en onthoud dat elke stap richting positiviteit een overwinning is.